คัดเลือกนิติกรเชี่ยวชาญ

                  “ก.พ.ค. ขอบอก” วันนี้มีเรื่องร้องทุกข์กรณีการแต่งตั้งข้าราชการให้รักษาการในตำแหน่งนิติกรเชี่ยวชาญ มาเล่าสู่กันฟัง

                   ผู้ร้องทุกข์ดำรงตำแหน่งนิติกรชำนาญการพิเศษ ส่วนวินัยและพิทักษ์ระบบคุณธรรม สำนักบริหารทรัพยากรบุคคล ได้ร้องทุกข์ว่าปลัดกระทรวงแต่งตั้งข้าราชการให้รักษาการในตำแหน่งนิติกรเชี่ยวชาญ ด้านวินัยและพิทักษ์ระบบคุณธรรม โดยไม่สุจริต เลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรม อันเป็นการปฏิบัติต่อผู้ร้องทุกข์โดยใช้ดุลยพินิจโดยมิชอบ ไม่เป็นไปตามระบบคุณธรรม เนื่องจากผู้ร้องทุกข์เป็นผู้ผ่านการคัดเลือกเข้ารับการประเมินบุคคลเพื่อแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งประเภทวิชาการ ระดับเชี่ยวชาญแล้ว ย่อมแสดงว่าผู้ร้องทุกข์มีความเหมาะสมที่จะได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งดังกล่าว

                   ก.พ.ค. พิจารณาแล้วเห็นว่า ในการคัดเลือกข้าราชการพลเรือนสามัญเพื่อเลื่อนขึ้นแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งประเภทวิชาการ ระดับเชี่ยวชาญ กรม ก. ได้กำหนดองค์ประกอบที่จะใช้ในการพิจารณาคัดเลือกไว้อย่างชัดเจน และได้ประกาศให้ข้าราชการในสังกัดได้ทราบเป็นการล่วงหน้าตามที่เห็นสมควรแล้ว และเมื่อต่อมา กรม ก. ได้ดำเนินการประเมินครั้งที่ 1 และประเมินครั้งที่ 2 ซึ่งปรากฏว่ามีผู้ผ่านการประเมินครั้งที่ 1 จำนวน 223 คน โดยผู้ที่ผ่านการประเมินทุกคนได้คะแนนเฉลี่ย 91 คะแนนเท่ากัน และมีผู้ผ่านการประเมินครั้งที่ 2 จำนวน 223 คน โดยมีการจัดลำดับที่ของผู้ผ่านการคัดเลือกตามคะแนนเฉลี่ยที่ได้จากมากไปหาน้อย โดยนาย ป. นักตรวจสอบ ฯ ชำนาญการพิเศษ ได้ลำดับที่ 1 มีคะแนนเฉลี่ย 90.00 คะแนน และนาง ล. นักตรวจสอบ ฯ ชำนาญการพิเศษ ได้ลำดับที่ 223 มีคะแนนเฉลี่ย 80.00 คะแนน ส่วนผู้ร้องทุกข์เป็นผู้ผ่านการคัดเลือกในลำดับที่ 134 ได้คะแนนเฉลี่ย 81.50 คะแนน และมีอาวุโสอยู่ในลำดับที่ 122 สำหรับนาย บ. นักทรัพยากรบุคคลชำนาญการพิเศษ ซึ่งเป็นผู้ผ่านการคัดเลือกในลำดับที่ 37 ได้คะแนนเฉลี่ย 86.00 คะแนน และมีอาวุโสอยู่ในลำดับที่ 33 กรณีจึงถือได้ว่า กรม ก. ได้ดำเนินการคัดเลือกเป็นไปตามองค์ประกอบที่กำหนดไว้
ตามประกาศ อันเป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่ ก.พ.กำหนดแล้ว

                   อย่างไรก็ตาม ถึงแม้ว่าผู้ร้องทุกข์จะเป็นผู้ผ่านการคัดเลือกเข้ารับการประเมินฯ ก็ไม่ได้หมายความว่าผู้ร้องทุกข์มีความเหมาะสมที่จะดำรงตำแหน่งและจะต้องได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งดังกล่าว การเป็นผู้ผ่านการคัดเลือกในกรณีนี้เป็นแต่เพียงว่าผู้ร้องทุกข์เป็นผู้มีคุณสมบัติอยู่ในข่ายที่จะได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งดังกล่าวได้เท่านั้น ส่วนการจะแต่งตั้งผู้ใดให้ดำรงตำแหน่งดังกล่าวอธิบดีกรม ก. ยังต้องพิจารณาถึงความเหมาะสมเปรียบเทียบกับผู้ผ่านการคัดเลือกรายอื่น ๆ อีกด้วย และเมื่อพิจารณาเปรียบเทียบผู้ร้องทุกข์กับนาย บ. ซึ่งเป็นผู้ผ่านการคัดเลือกและได้รับการเสนอชื่อให้เข้ารับการประเมินผลงานเพื่อเลื่อนขึ้นแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งประเภทวิชาการ ระดับเชี่ยวชาญ ผู้ร้องทุกข์และนาย บ. ผู้ได้รับคัดเลือก มีคุณสมบัติ ผลงาน หรือผลการปฏิบัติงานโดดเด่นใกล้เคียงกันมาก ไม่แตกต่างกันถึงขนาดที่ว่าเมื่อคัดเลือกคนใดคนหนึ่งแล้ว จะเป็นการปฏิบัติต่ออีกคนหนึ่งโดยไม่สุจริต เลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรม หรือใช้ดุลพินิจโดยไม่สุจริตต่อผู้ที่ไม่ได้รับการคัดเลือก หรือเป็นการคัดเลือกโดยไม่เป็นไปตามระบบคุณธรรม ดังที่ผู้ร้องทุกข์กล่าวอ้าง ที่สำคัญก็คือ ตำแหน่งนิติกรเชี่ยวชาญดังกล่าวไม่ใช่ตำแหน่งที่ผู้ร้องทุกข์ครองอยู่ หากแต่เป็นตำแหน่งว่าง และแม้ชื่อตำแหน่งจะระบุว่าเป็นตำแหน่งนิติกรเชี่ยวชาญ แต่ก็หาได้ผูกขาดให้พิจารณาคัดเลือกเฉพาะผู้ร้องทุกข์หรือผู้ดำรงตำแหน่งนิติกรชำนาญการพิเศษเพียงเท่านั้นแต่อย่างใดไม่ เช่นเดียวกับตำแหน่งนักทรัพยากรบุคคลเชี่ยวชาญ ซึ่งเป็นตำแหน่งว่าง ก็ไม่อาจผูกขาดพิจารณาคัดเลือกได้เฉพาะผู้ดำรงตำแหน่งนักทรัพยากรบุคคลชำนาญการพิเศษเท่านั้น แต่ต้องเปิดโอกาสให้ผู้ดำรงตำแหน่งอื่น ที่มีคุณสมบัติเข้ารับการคัดเลือกด้วย

                      การที่คู่กรณีในการร้องทุกข์ได้พิจารณาคัดเลือกให้นาย บ. ซึ่งมีคุณสมบัติ ผลงาน หรือผลการปฏิบัติงานโดดเด่นใกล้เคียงกันกับผู้ร้องทุกข์ แต่มีผลการประเมินเป็นผู้ผ่านการคัดเลือกในลำดับที่ 37 ได้คะแนนเฉลี่ย 86.00 คะแนน มีอาวุโสอยู่ในลำดับที่ 33 ซึ่งดีกว่าผู้ร้องทุกข์ที่มีผลการประเมินเป็นผู้ผ่านการคัดเลือกในลำดับที่ 134 ได้คะแนนเฉลี่ย 81.50 คะแนน และมีอาวุโสในลำดับที่ 122 ให้เป็นผู้เข้ารับการประเมินผลงานเพื่อแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งประเภทวิชาการระดับเชี่ยวชาญ จึงชอบด้วยกฎหมายแล้ว คำร้องทุกข์ฟังไม่ขึ้น ก.พ.ค. จึงมีคำวินิจฉัยให้ยกคำร้องทุกข์ 

(มติชน คอลัมน์ “ก.พ.ค. ขอบอก” ฉบับวันที่ 5 พ.ค. 58 )