ข้อควรคำนึงเกี่ยวกับการร้องทุกข์ (10) (ระยะเวลาในการร้องทุกข์)

          “ก.พ.ค. ขอบอก” ครั้งที่ผ่าน ๆ มา ได้บอกกล่าวชี้แจงข้อควรคำนึงในการร้องทุกข์ผ่านมาแล้ว 3 หัวข้อด้วยกัน คือ คุณสมบัติของผู้ร้องทุกข์ เหตุแห่งการร้องทุกข์ และผู้มีอำนาจในการพิจารณาวินิจฉัย  ครั้งนี้จะเป็นการบอกกล่าวในหัวข้อสุดท้ายคือ ระยะเวลาในการร้องทุกข์

          สำหรับระยะเวลาในการร้องทุกข์นั้น  ปรากฏอยู่ในกฎ ก.พ.ค. ว่าด้วยการร้องทุกข์และการพิจารณาวินิจฉัยเรื่องร้องทุกข์ พ.ศ. 2551 ข้อ 8 ว่า ให้ทำคำร้องทุกข์เป็นหนังสือยื่นต่อผู้มีอำนาจวินิจฉัยร้องทุกข์ภายในสามสิบวันนับแต่วันทราบ หรือถือว่าทราบเหตุแห่งการร้องทุกข์ตามข้อ 7  โดยที่พระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน พ.ศ. 2551 มิได้บัญญัติเรื่องนี้ไว้เหมือนกรณีการอุทธรณ์แต่อย่างใด

          ทั้งนี้ ข้อ 13 ของกฎ ก.พ.ค. ฉบับเดียวกันนี้ได้กำหนดวันทราบหรือถือว่าทราบเหตุแห่งการร้องทุกข์จำแนกเป็นกรณีต่าง ๆ เพื่อเป็นประโยชน์ในการนับระยะเวลาร้องทุกข์  สรุปได้ดังนี้

          1. ในกรณีที่เหตุแห่งการร้องทุกข์เกิดจากการที่ผู้บังคับบัญชามีคำสั่งเป็นหนังสือ

                     - ให้ถือวันที่ผู้มีสิทธิร้องทุกข์ลงลายมือชื่อรับทราบคำสั่ง

                     - หากไม่มีการลงลายมือชื่อรับทราบคำสั่ง แต่มีการแจ้งคำสั่งโดยมีบันทึกวันเดือนปี เวลา สถานที่ที่แจ้ง และลายมือชื่อผู้แจ้งพร้อมพยาน ให้ถือวันแจ้งคำสั่ง

                     - หากไม่อาจแจ้งคำสั่งได้ และได้แจ้งโดยส่งทางไปรษณีย์ลงทะเบียนตอบรับ เมื่อพ้น 30 วันนับแต่วันที่ปรากฏในใบตอบรับ ให้ถือว่ารับทราบคำสั่งแล้ว

          2. ในกรณีที่เหตุแห่งการร้องทุกข์ เกิดจากการปฏิบัติหรือไม่ปฏิบัติของผู้บังคับบัญชา โดยไม่มีคำสั่งเป็นหนังสือ ให้ถือวันที่มีหลักฐานยืนยันว่ารับทราบหรือควรทราบคำสั่งที่ไม่เป็นหนังสือนั้น

          3. ในกรณีที่เหตุแหงการร้องทุกข์ เกิดจากการปฏิบัติหรือไม่ปฏิบัติของผู้บังคับบัญชา โดยไม่มีคำสั่งอย่างใด  ให้ถือวันที่ควรได้ทราบถึงการปฏิบัติหรือไม่ปฏิบัติของผู้บังคับบัญชาดังกล่าว

          ดังนั้น จะเห็นได้ว่าความรู้สึกคับข้องใจของผู้ร้องทุกข์เป็นความละเอียดอ่อนที่อาจเกิดได้จากการปฏิบัติหรือไม่ปฏิบัติต่อตนของผู้บังคับบัญชาในหลายลักษณะ  ระยะเวลาในการร้องทุกข์จึงเป็นอีกหนึ่งเรื่องที่ควรคำนึงว่า การร้องทุกข์ดังกล่าวอยู่ในกรอบระยะเวลาที่กฎหมายกำหนดให้สิทธิในการร้องทุกข์ไว้ หรือไม่

(ตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์มติชนรายวัน คอลัมน์ "ก.พ.ค. ขอบอก" ฉบับวันอังคารที่ 29 มีนาคม 2559)